Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

To mention

  • 1 mentio

    1.
    mentĭo, ōnis, f. [from root man-, men-; v. memini], a calling to mind, a cursory speaking of, a making mention, mentioning, naming, mention:

    civitatis,

    Cic. Verr. 2, 5, 64, § 166:

    casu in eorum mentionem incidi,

    accidentally happened to mention them, id. Div. in Caecil. 15, 50:

    tui,

    mention of you, id. Att. 5, 9, 3:

    Graecorum,

    Juv. 3, 114.—With a foll. ut:

    mentionem fecit, ut reperirem, etc.,

    Plaut. Cist. 1, 2, 15:

    mentione illatā a tribunis, ut liceret,

    Liv. 4, 1, 2; 4, 8, 4:

    mentionem facere alicujus rei,

    to make mention of a thing, mention it, Cic. Rosc. Am. 2, 5:

    mentionem de aliquā re,

    id. Agr. 3, 2, 4:

    de quo feci supra mentionem,

    id. Leg. 3, 6, 14:

    mentionem movere alicujus rei,

    Liv. 28, 11:

    mentionem habere accusatorum,

    to make mention of, to mention, id. 38, 56:

    mentionem rei incohare,

    id. 29, 23:

    mentionem condicionum jacere,

    Vell. 2, 65, 1: mentionem facere, with acc. and inf., to mention:

    noli facere mentionem, te has emisse,

    Plaut. Most. 3, 2, 126:

    in senatu consules faciunt mentionem, placere statui, si, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 39, § 95:

    mentio in senatu facta,

    id. Att. 1, 13, 3; Liv. 6, 6, 2:

    qua de re tecum mentionem feceram,

    Plaut. Pers. 1, 3, 29:

    fac mentionem cum avonculo,

    id. Aul. 4, 7, 4:

    ubi mentionem ego fecero de puellā, mihi ut despondeat,

    to propose for a girl, Plaut. Aul. 2, 2, 27.—In plur.:

    secessionis mentiones ad vulgus militum sermonibus occultis serere,

    suggestions, hints, Liv. 3, 43, 2.
    2.
    mentĭo, ire, 4, v. n. (archaic collat. form of mentior, Prisc. 8, 6, 29, p. 799 P.):

    te mentire spirito sancto, v. l. for mentiri,

    Vulg. Act. 5, 3; for mentitus, pass. part., v. mentior fin., and cf. Neue, Formenl. 2, p. 297 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > mentio

  • 2 mentiō

        mentiō ōnis, f    [1 MAN-], a calling to mind, making mention, mentioning, naming, mention: Phaedriae, T.: casu in eorum mentionem incidi, happened to mention them: tui: eius rei facta: oratio accusatorum mentionem habet, mentions, L.: mentio incohata adfinitatis, the subject introduced, L.: de furtis, H.: caput legis, de quo ante feci mentionem: facere mentionem, placere statui, si, etc.: secessionis mentiones ad volgus militum serere, suggestions, L.
    * * *
    mention, making mention; calling to mind; naming

    Latin-English dictionary > mentiō

  • 3 loquor

        loquor cūtus (quūtus), ī, dep.    [4 LAC-], to speak, talk, say, tell, mention, utter: male, T.: mihi sane bene loqui videtur: Latine: aliā linguā: pro alquo: apud imperitos, before: advorsum hunc, before him, T.: cum prole, O.: horribile est, quae loquantur: ne singulas loquar urbīs, mention, L.: pugnantia, to contradict oneself: proelia, H.: quem tuum negotium agere loquebantur.— To talk of, speak about, have ever on the lips: semper Curios: nil nisi classīs: reges atque tetrarchas, Omnia magna, H.: de magnis maiora, Iu.—Plur. with indef subj., they say, it is said, they talk of, the talk is of: hic mera scelera loquuntur: Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, V.—Fig., to speak, declare, show, indicate, express clearly: oculi mimi, quem ad modum animo adfecti simus, loquuntur: ut consuetudo loquitur, as is usually said: cum chartā dextra locuta est, has written upon it, O.— To rustle, murmur: pini loquentes, V.
    * * *
    loqui, locutus sum V DEP
    speak, tell; talk; mention; say, utter; phrase

    Latin-English dictionary > loquor

  • 4 citō

        citō āvī, ātus, āre, intens.    [cieo], to put in quick motion, rouse, excite, only in P. perf.; see citatus.—To urge, call, summon: patres in curiam citari, L.: centuriatim populum, L.: iudices: citari nominatim unum ex iis, etc. (for enrolment), L.— In law, to call, summon: citat reum: citat accusatorem... citatus accusator non respondit: omnes abs te rei capitis citantur.—To call to witness, call upon, appeal to: quos ego testīs citaturus fui, L.: numina, O. — Fig., to call forth, excite: motus (animi) opinione citetur. — To appeal to, quote, cite: quamvis citetur Salamis testis victoriae: quos (libros) auctores, L.—To mention by name, name, mention, proclaim, announce: Graeci, qui hoc anapaesto citantur: victorem Olympiae citari, N.: paeanem, to reiterate: io Bacche, call out, H.: citarier ad suum munus, invoked, Ct.
    * * *
    I
    citare, citavi, citatus V TRANS
    urge on, encourage; promote, excite; summon; set in motion; move (bowels); cite
    II
    citius, citissime ADV
    quickly/fast/speedily, with speed; soon, before long; readily; easily

    Latin-English dictionary > citō

  • 5 meminī

        meminī isse (only perf. form)    [1 MAN-], I remember, recollect, think of, am mindful of, bear in mind: cui dolet meminit: Ipse ego (nam memini), etc., O.: ut ego meminisse videor: Ut verberes latus memento fluctibus (i. e. memento verberare), H.: ut sui iuris meminisset: hoc: patriae beneficia: numeros, V.: de exsulibus: quanta esset hominum admiratio: olim ut fuerit vestra oratio, T.: cum mihi desipere videbare: virginem formā bonā videre, T.: dextram cohibere memento, be sure to, Iu.: decedere nocti, V.: Non aper irasci meminit, i. e. is inclined, O.: Catonem mecum disserere: Pamphylum mihi narrare: fieri senatūs consultum referente me: mementote hos esse pertimescendos: memineris te virum esse, S.: peto, ut memineris, te omnia mihi cumulate recepisse: me de oratoris facultate dixisse: me vidisse senem, V.— To make mention of, mention: meministi ipse de exsulibus: cuius supra meminimus, Cs.
    * * *
    meminisse, - V PERFDEF
    remember (PERF form, PRES force); keep in mind, pay heed to; be sure; recall

    Latin-English dictionary > meminī

  • 6 memorō

        memorō āvī, ātus, āre    [memor], to bring to remembrance, mention, recount, relate, speak of, say, tell: mihi causas, V.: patriam rhombi, Iu.: cuius conditor Hercules memorabatur, was said to have been, S.: ut quidam memoratur contemnere, etc., H.: nondum memoratus omnibus, O.: de gloriā bonorum, S.: de naturā nimis obscure: Herculem boves abegisse, L.: ubi ea, quae dico, gesta esse memorantur: quo patre natus uterque Contulerit lites, H.: sic memorat, V.: incredibile memoratu est, quam, etc., S.: parva et levia memoratu, Ta.— To speak, utter, make use of: vocabula memorata Catonibus, H.— To name, call: Carmentalem nomine portam, V.
    * * *
    memorare, memoravi, memoratus V
    remember; be mindful of (w/GEN/ACC); mention/recount/relate, remind/speak of

    Latin-English dictionary > memorō

  • 7 nōminō

        nōminō āvī, ātus, āre    [nomen], to call by name, name, give a name to: tua te Thisbe Nominat, O.: amor ex quo amicitia est nominata, takes its name: L. Sulla, quem honoris causā nomino, mention with respect: (urbem) e suo nomine Romam iussit nominari: Mithridatem deum.— To render famous, make renowned, celebrate: praedicari de se ac nominari volunt.— To name for office, designate, nominate: interregem, L.: me augurem.— To talk of, call attention to, urge: mihi mansuetudinem, S.— To name, mention, report, accuse, arraign: nominari apud dictatorem, L.: inter coniuratos me, accuses as a conspirator, Cu.
    * * *
    nominare, nominavi, nominatus V
    name, call

    Latin-English dictionary > nōminō

  • 8 tangō

        tangō tetigī, tāctus, ere    [TAG-], to touch: ut eorum ossa terra non tangat: de expiandis, quae Locris in templo Proserpinae tacta violataque essent, L.: virgā Virginis os, O.: cubito stantem prope tangens, H.—Of places, to border on, be contiguous to, adjoin, reach: qui (fundi) Tiberim fere omnes tangunt: haec civitas Rhenum tangit, Cs.: quae (villa) viam tangeret: vertice sidera, O.— To touch, take, take away, carry off: Tetigin tui quidquam? T.: de praedā meā teruncium.— To taste, partake of, eat, drink: illa (corpora), O.: singula dente superbo, H.— To reach, arrive at, come to: provinciam: portūs, V.: lucum gradu, O.: Et tellus est mihi tacta, O.: nocturno castra dolo, O.— To touch, strike, hit, beat: chordas, O.: Te hora Caniculae Nescit tangere, to affect, H.: quemquam praeterea oportuisse tangi, i. e. be put to death.—In the phrase, de caelo tactus, struck by lightning: statua aut aera legum de caelo tacta: tacta de caelo multa, duae aedes, etc., L.—Of sexual contact, to take hold of, touch, handle: Virginem, T.: matronam, H.: si non tangendi copiast, T.— To besprinkle, mositen, wash, smear, dye: corpus aquā, O.: supercilium madidā fuligine tactum, Iu.—Fig., to touch, reach, move, affect, impress: minae Clodi modice me tangunt: animum, L.: mentem mortalia tangunt, V.: Nec formā tangor, O.: religione tactus hospes, L.— To take in, trick, dupe, cozen, cheat (old): senem triginta minis, Poët. ap. c.— To sting, nettle, wound: Rhodium in convivio, T.— To touch upon, mention, speak of, refer to: leviter unum quidque: ne tangantur rationes ad Opis, be discussed: hoc ulcus tangere Aut nominare uxorem? T.— To take in hand, undertake: carmina, O.
    * * *
    tangere, tetigi, tactus V
    touch, strike; border on, influence; mention

    Latin-English dictionary > tangō

  • 9 cito

    1.
    cĭtŏ, adv., v. cieo, P. a. fin.
    2.
    cĭto, āvi, ātum ( part. perf. gen. plur. citatūm, Att. ap. Non. p. 485; inf. pass. citarier, Cat. 61, 42), 1, v. freq. a. [cieo].
    I.
    To put into quick motion, to move or drive violently or rapidly, to hurl, shake, rouse, excite, provoke, incite, stimulate, promote, etc. (mostly post-Aug. and poet.; in earlier authors usu. only in P. a.):

    citat hastam,

    Sil. 4, 583:

    arma,

    Stat. Th. 8, 124:

    gradum,

    Claud. VI. Cons. Hon. 510:

    urinam,

    Cels. 2, 19:

    pus,

    id. 5, 28, n. 13:

    umorem illuc,

    id. 4, 6:

    alvum,

    Col. 7, 9, 9:

    ubi luctandi juvenes animosa citavit gloria,

    Stat. Th. 6, 834. —
    2.
    Of plants, to put or shoot forth:

    virgam,

    Col. 3, 6, 2; 4, 15, 2:

    radices,

    id. 5, 5, 5; id. Arb. 10, 3; Pall. Feb. 9, 6.—
    B.
    Trop.:

    isque motus (animi) aut boni aut mali opinione citetur,

    be called forth, Cic. Tusc. 3, 11, 24 Orell. N. cr. (cf.:

    motus cieri,

    id. ib. 1, 10, 20).—
    II.
    (Like cieo, 2.) With reference to the termination ad quem, to urge to, call or summon to (class.; esp. freq. in lang. of business;

    syn.: voco, adesse jubeo): patres in curiam per praeconem ad regem Tarquinium citari jussit,

    Liv. 1, 47, 8; id. 3, 38, 6 and 12:

    senatum,

    id. 9, 30, 2:

    in fora citatis senatoribus,

    id. 27, 24, 2:

    tribus ad sacramentum,

    Suet. Ner. 44; cf. Cat. 61, 43:

    judices citati in hunc reum consedistis,

    Cic. Verr. 2, 1, 7, § 19:

    citari nominatim unum ex iis, etc., i. e. for enrollment for milit. service,

    Liv. 2, 29, 2; id. Epit. libr. 14; Val. Max. 6, 3, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    In law, to call the parties, to see whether they are present (syn.:

    in jus vocare, evocare): citat reum: non respondet. Citat accusatorem... citatus accusator non respondit, non affuit,

    Cic. Verr. 2, 2, 40, § 98; 2, 2, 38, § 92; id. Div. in Caecil. 13, 41;

    so of those accused,

    id. Verr. 2, 2, 38, § 92; id. Mil. 19, 50; Suet. Tib. 11; 61.—And of the roll of a gang of slaves:

    mancipia ergastuli cottidie per nomina,

    Col. 11, 1, 22 al. —Hence, to accuse:

    cum equester ordo reus a consulibus citaretur,

    Cic. Sest. 15, 35; Vitr. 7 praef.;

    and facetiously,

    Plaut. Curc. 1, 3, 6.—With gen. of the charge or penalty:

    omnes ii... abs te capitis C. Rabirii nomine citantur,

    Cic. Rab. Perd. 11, 31; cf.:

    ne proditi mysterii reus a philosophis citaretur,

    Lact. 3, 16, 5.—Of witnesses:

    in hanc rem testem totam Siciliam citabo,

    Cic. Verr. 2, 2, 59, § 146; Suet. Caes. 74; Quint. 6, 4, 7.—
    b.
    Beyond the sphere of judicial proceedings: testem, auctorem, to call one to witness, to call upon, appeal to, quote, cite:

    quamvis citetur Salamis clarissimae testis victoriae,

    Cic. Off. 1, 22, 75:

    quos ego testes citaturus fui rerum a me gestarum,

    Liv. 38, 47, 4:

    poëtas ad testimonium,

    Petr. 2, 5:

    libri, quos Macer Licinius citat identidem auctores,

    Liv. 4, 20, 8.— To call for votes or opinions in the senate, haec illi, quo quisque ordine citabantur, Plin. Ep. 9, 13, 18.—Of an appeal to a god for aid, etc., Ov. F. 5, 683; Cat. 61, 42.—
    2.
    (Like cieo, II. C.) In gen., to mention any person or thing by name, to name, mention, call out, proclaim, announce (rare but class.;

    syn. laudo): omnes Danai reliquique Graeci, qui hoc anapaesto citantur,

    Cic. Fin. 2, 6, 18: victorem Olympiae citari; cf. Nep. praef. § 5; Liv. 29, 37, 9; Stat. Th. 6, 922:

    paeanem,

    to rehearse, recite, Cic. de Or. 1, 59, 251:

    io Bacche,

    to call, Hor. S. 1, 3, 7 (cf.:

    triumphum ciere,

    Liv. 45, 38, 12, infra cieo, II. C. 2.); Col. 11, 1, 22.—Hence, cĭtātus, a, um, part., driven, urged on, hastened, hurried; and P a., quick, rapid, speedy, swift (opp. tardus; class.).
    A.
    Prop., freq.:

    citato equo,

    at full gallop, Caes. B. C. 3, 96; Liv. 1, 27, 7; 3, 46, 6; so,

    equis,

    id. 1, 5, 8; cf. Verg. A. 12, 373 al.:

    jumentis,

    Suet. Ner. 5:

    pede,

    Cat. 63, 2:

    tripudiis,

    id. 63, 26:

    citato gradu,

    Liv. 28, 14, 17:

    passibus,

    Sen. Hippol. 9:

    axe,

    Juv. 1, 60:

    citatum agmen,

    Liv. 35, 30, 1:

    citatiore agmine ad stativa sua pervenit,

    id. 27, 50, 1; so,

    citatissimo agmine,

    id. 22, 6, 10 al.:

    amnis citatior,

    id. 23, 19, 11:

    flumen,

    Sen. Herc. Fur. 178:

    nautae,

    Prop. 1, 8, 23:

    rates,

    Sen. Hippol. 1048; Luc. 8, 456:

    currus,

    Sil. 8, 663:

    Euro citatior,

    Sil. 4, 6:

    alvus citatior,

    Plin. 7, 15, 13, § 63.—Also instead of an adv. (cf. citus, B.):

    Rhenus per fines Trevirorum citatus fertur,

    Caes. B. G. 4, 10:

    ferunt citati signa,

    Liv. 41, 3, 8:

    penna citatior ibat,

    Sil. 10, 11.—
    B.
    Trop., quick, rapid, vehement, impetuous:

    argumenta acria et citata,

    Quint. 9, 4, 135;

    and transf. to persons: in argumentis citati atque ipso etiam motu celeres sumus,

    id. 9, 4, 138:

    Roscius citatior, Aesopus gravior fuit,

    id. 11, 3, 111; 11, [p. 346] 3, 17:

    pronuntiatio (opp. pressa),

    id. 11, 3, 111:

    citatior manus (opp. lenior),

    id. 11, 3, 102:

    soni tum placidi tum citati,

    Gell. 1, 11, 15.— Adv.: cĭtātē, quickly, speedily, nimbly, rapidly (perh. only in the two foll. examples):

    piscatores citatius moventur,

    Quint. 11, 3, 112:

    ut versus quam citatissime volvant,

    id. 1, 1, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > cito

  • 10 infero

    in-fĕro, intŭli, illātum, inferre, v. a., to carry, bring, put, or throw into or to a place (class.); constr. with in and acc., ad, or the dat.
    I.
    Lit.
    (α).
    With in and acc.: in equum, to bring or set upon a horse, Caes. B. G. 6, 29:

    coronam in curiam,

    Liv. 44, 14, 3:

    Scipio lecticula in aciem inlatus,

    id. 24, 42, 5:

    in portum quinqueremes,

    id. 28, 17, 5; cf. id. 26, 21, 6; 10, 2, 13:

    arma in Italiam,

    Nep. Ham. 4, 2:

    bello in provinciam illato,

    Cic. Fam. 15, 2, 1; id. Sest. 27, 58; Liv. 9, 25, 2.—
    (β).
    With dat.:

    semina arvis,

    Tac. A. 11, 54:

    fontes urbi,

    id. ib. 11, 13; cf.: pedem aliquo, to go or proceed to a place, Cic. Caecin. 14, 39:

    spolia opima templo,

    id. 4, 20.—
    (γ).
    With ad:

    scalas ad moenia,

    to set against the walls, Liv. 32, 24, 5.—
    (δ).
    Absol.:

    inferri mensam secundam jussi,

    to be served up, Plin. 9, 35, 58, § 120:

    gressus,

    Verg. G. 4, 360.—
    B.
    To throw upon, apply to any thing; esp. of fire, to set fire to:

    tectis et templis ignes inferre conati sunt,

    to set fire to, Cic. Cat. 3, 9, 22; cf.:

    aliquid in ignem,

    Caes. B. G. 6, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To bring to a place for burial, to bury, inter:

    ne quis sepulcra deleat, neve alienum inferat,

    Cic. Leg. 2, 26, 64:

    reliquias ejus majorum tumulis inferri jussit,

    Just. 11, 15.—
    2.
    To furnish, pay (a tribute or tax):

    tributum alicui,

    Col. 1, 1, 11:

    vicesimam,

    Plin. Pan. 39, 6:

    septingenta milia aerario inferenda,

    id. Ep. 2, 11, 20.—
    3.
    To give in, enter (an account):

    sumptum civibus,

    Cic. Fl. 19, 45:

    rationes falsas,

    id. ib. 9, 20:

    rationibus,

    to bring into account, Col. 1, 7, 7:

    aliquid in rationes,

    Dig. 34, 3, 12.—
    4.
    Milit.: signa (arma) in hostem, or hosti, to bear the standards against the enemy, to attack, make an attack upon:

    conversa signa in hostes inferre,

    to wheel about and attack, Caes. B. G. 2, 26; Liv. 6, 29, 2; 9, 27, 12; saep. with dat.:

    trepidantibus inferunt signa Romani,

    id. 3, 18, 8; 8, 30, 7; Curt. 8, 14, 15:

    signa patriae urbi,

    Cic. Fl. 2, 5; Liv. 28, 3, 13; so,

    inferre arma,

    Nep. Dat. 6, 5:

    pedem,

    to advance, attack, Liv. 10, 33, 4; so,

    gradum: gradum acrius intulere Romani,

    id. 35, 1, 9:

    bellum alicui,

    to make war upon, to wage war against, Cic. Pis. 34:

    bellum Italiae,

    id. Att. 9, 1, 3:

    bellum contra patriam,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    arma,

    to begin a war, commence hostilities, Liv. 1, 30, 8.—
    5.
    Se, to betake one ' s self to, repair to, go into, enter, esp. with the accessory notion of haste and rapidity.— With dat.: visa vi quadam sua inferunt sese hominibus noscitanda, present, offer themselves, Gell. 19, 1, 15:

    lucus erat, quo se Numa sine arbitris inferebat,

    Liv. 1, 21, 3:

    se foribus,

    Verg. A. 11, 36:

    se flammae,

    Vell. 2, 74.—With a play upon I. b, supra:

    me inferre Veneri vovi jam jentaculum (cf. the context),

    Plaut. Curc. 1, 1, 72.—With in and acc.: se in periculum capitis atque in vitae discrimen, to rush upon, expose one ' s self to, Cic. Balb. 10, 25:

    cum se in mediam contionem intulisset,

    Liv. 5, 43, 8; 4, 33, 7; 7, 17, 5; 24, 16, 1 al. — Absol.:

    viden' ignavum, ut se inferat!

    how he struts! how proudly he walks! Plaut. Mil. 4, 2, 54:

    ut magnifice infert sese,

    id. Ps. 4, 1, 7:

    atque etiam se ipse inferebat,

    presented himself, came unbidden, Cic. Caecin. 5; Liv. 2, 30, 13; 22, 5, 5; Tac. H. 4, 66; id. Agr. 37; Curt. 4, 12, 14 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bring forward, introduce; to produce, make, excite, occasion, cause, inflict:

    in re severa delicatum aliquem inferre sermonem,

    Cic. Off. 1, 40, 144:

    mentionem,

    to make mention, to mention, Liv. 4, 1, 2:

    spem alicui,

    Caes. B. G. 2, 25:

    quam maximum terrorem hostibus,

    id. ib. 7, 8:

    alicui injuriam,

    id. ib. 54; Val. Max. 8, 1, 6; cf.:

    injuriis in socios nostros inferendis,

    Cic. Sest. 27, 58:

    calamitatem,

    Caes. B. G. 1, 12:

    turpitudines,

    Cic. Phil. 14, 3, 9:

    crimen proditionis alicui,

    id. Verr. 2, 5, 41, § 106:

    periculum civibus,

    id. Sest. 1, 2:

    probrum castis, labem integris, infamiam bonis,

    id. Cael. 18, 42:

    moram et impedimentum alicui rei,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    mortem alicui per scelus,

    id. Mil. 7, 17:

    pestilentiam agris,

    Liv. 5, 14, 3: vim vitae suae, to lay violent hands upon one ' s self, Vell. 2, 45:

    vim et manus alicui,

    Cic. Cat. 1, 8, 21:

    vim alicui,

    Tac. A. 15, 5; Suet. Claud. 16; 37:

    vulnera hostibus,

    to give wounds to, to wound, Caes. B. C. 2, 6:

    delectari criminibus inferendis,

    Cic. Lael. 18, 65:

    litem capitis in aliquem,

    id. Clu. 41, 116:

    alicui crimen proditionis,

    id. Verr. 2, 5, 41, § 106: judicium, to judge (post-class.), Dig. 5, 2, 4:

    prima peregrinos obscena pecunia mores intulit,

    Juv. 6, 299. —
    B.
    In partic., to conclude, infer, draw an inference, Cic. Inv. 1, 47, 87; Quint. 5, 11, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > infero

  • 11 loquor

    lŏquor, cātus (quūtus), lŏqui ( inf. loquier, Naev. ap. Gell. 1, 24, 2), v. dep. n. and a. [Sanscr. lap-, to talk, whisper; Gr. lak-, elakon, laskô], to speak, talk, say (in the lang. of common life, in the tone of conversation; cf. Quint. 9, 4, 10; 11, 3, 45).
    I.
    Lit.
    A.
    Neutr.:

    mitte male loqui,

    Ter. And. 5, 3, 2:

    Scipio mihi sane bene et loqui videtur et dicere,

    Cic. Brut. 58, 212; id. Or. 32, 113: magistratum legem esse loquentem;

    legem autem mutum magistratum,

    id. Leg. 3, 1, 2:

    male... vere ac libere,

    id. Rosc. Am. 48, 140:

    cum loquimur terni, nihil flagitii dicimus,

    id. Fam. 9, 22, 3:

    quid tu, Epicure? loquere,

    id. Ac. 2, 39, 123:

    pure et Latine,

    id. de Or. 1, 32, 144; id. Fin. 2, 4, 14; 2, 5, 15:

    aliud esse Latine, aliud grammatice loqui,

    Quint. 1, 6, 27:

    Latine atque emendate,

    id. 8, 1, 2:

    aliā linguā,

    Cic. de Or. 2, 14, 61:

    pro aliquo,

    id. Att. 3, 1:

    apud aliquem,

    before any one, id. Fin. 2, 22, 74; so,

    adversum aliquem,

    before any one, Ter. And. 1, 5, 30:

    secum,

    Cic. Off. 3, 1, 1:

    cum aliquo,

    Ov. M. 6, 205:

    bene de aliquo,

    Sen. Contr. 2, 9, 63:

    secus de aliquo,

    Tac. A. 2, 50:

    male de aliquo,

    Vulg. Sirach, 8, 5; Capitol. [p. 1078] Alb. 2:

    de me male,

    Suet. Aug. 51 fin.
    (β).
    With dat.: male loqui alicui, to speak evil of any one:

    pergin male loqui, mulier, mihi,

    Plaut. Truc. 2, 2, 10; Stat. Th. 12, 26:

    vento et fluctibus loqui,

    to express vain wishes, Luc. 4, 491.—
    (γ).
    Absol.:

    neque loqui possumus, nisi e syllabis brevibus ac longis,

    Quint. 9, 4, 61:

    ut non loqui et orare, sed fulgurare ac tonare videaris,

    id. 2, 16, 19.—
    B.
    Act.
    1.
    To speak out, to say, tell, talk about, mention, utter, name:

    loquere tuum mihi nomen,

    Plaut. Men. 5, 9, 7; id. Aul. 2, 1, 15:

    deliramenta,

    id. Am. 2, 2, 64:

    quas tu mulieres quos tu parasitos loquere,

    id. Men. 2, 2, 47:

    si quid tu in illum bene voles loqui, id loqui licebit,

    id. Most. 1, 3, 83:

    adfirmat nihil a se cuiquam de te secus esse dictum,

    Cic. Att. 1, 19, 11:

    horribile est, quae loquantur,

    id. ib. 14, 4, 1:

    pugnantia,

    id. Tusc. 1, 7, 13:

    ne singulas loquar urbes,

    mention, Liv. 5, 54, 5:

    quid turres loquar,

    id. 5, 5, 6:

    quid ego legem loquar?

    id. 3, 11, 13:

    quid loquar marmora, etc.,

    Sen. Ep. 90, 25:

    proelia,

    Hor. C. 4, 15, 1:

    aliquem absentem,

    Ov. Tr. 3, 3, 17.—
    2.
    To talk of, speak about, to have ever on one's lips:

    Dolabella merum bellum loquitur,

    Cic. Fam. 9, 13, 8:

    ne semper Curios et Luscinos loquamur,

    id. Par. 6, 50:

    multi etiam Catilinam atque illa portenta loquebantur,

    id. Mil. 23, 63:

    nil nisi classes loquens et exitus,

    id. Att. 9, 2, 3:

    qui de magnis majora loquuntur,

    Juv. 4, 17.—
    3.
    Loquuntur, they say, it is said, they talk of, the talk is of:

    hic mera scelera loquuntur,

    Cic. Att. 9, 13, 1; id. Verr. 2, 5, 30, § 78:

    eodem die vulgo loquebantur Antonium mansurum esse Casilini,

    id. Att. 16, 10, 1:

    omnia magna loquens,

    Hor. S. 1, 3, 13:

    dare aliquem famae loquendum,

    Mart. 5, 25, 5:

    Juppiter, hospitibus nam te dare jura loquuntur,

    Verg. A. 1, 731: de damnatione ferventer loqui est coeptum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—
    II.
    Transf.
    A.
    To speak, declare, show, indicate or express clearly:

    oculi nimis arguti quemadmodum animo affecti simus, loquuntur,

    Cic. Leg. 1, 9, 27:

    res loquitur ipsa, judices, quae semper valet plurimum,

    id. Mil. 20, 53:

    haec ipsae res loquuntur,

    Tert. de Pud. 5:

    ut fama loquitur,

    Vell. 2, 93, 3:

    cum chartā dextra locuta est,

    has written upon it, Ov. H. 18, 20:

    volucres mea fata loquentur,

    Stat. Th. 8, 181; Luc. 6, 617:

    rescriptum divi Marci sic loquitur, quasi, etc.,

    Dig. 2, 14, 10.—
    B.
    Poet., to rustle, murmur:

    pini loquentes,

    Verg. E. 8, 22; Cat. 4, 11: mollia discordi strepitu virgulta loquuntur, Petr. poët. Sat. 120, 73.

    Lewis & Short latin dictionary > loquor

  • 12 memini

    mĕmĭni, isse, v. n. [Sanscr. man, think; upaman = Gr. hupomenein, await; Gr. men- in menô, Mentôr; man- in mainomai, mantis; mna- in mimnêskô, etc.; cf.: maneo, moneo, reminiscor, mens, Minerva, etc.], to remember, recollect, to think of, be mindful of a thing; not to have forgotten a person or thing, to bear in mind (syn.: reminiscor, recordor); constr. with gen., with acc. of the person and of the thing, with de, with a rel.-clause, with ut, with cum; with the acc. and inf. (usually the inf. pres., sometimes the inf. perf.; class.).
    1.
    With gen.:

    vivorum memini,

    Cic. Fin. 5, 1, 3:

    constantiae tuae,

    id. Fam. 13, 75, 1:

    leti paterni,

    to be mindful of, not forget to revenge, Val. Fl. 1, 773.—
    2.
    With acc.:

    suam quisque homo rem meminit,

    Plaut. Merc. 5, 4, 51:

    praecepta facito ut memineris,

    id. Mil. 4, 4, 1:

    officium suum,

    id. Trin. 3, 2, 71:

    omnia meminit,

    Cic. Ac. 2, 33, 106:

    Cinnam memini,

    id. Phil. 5, 6, 17:

    numeros,

    Verg. E. 9, 45.—With ellips. of acc.:

    neque adeo edepol flocci facio, quando egomet memini mihi (sc. nomen),

    Plaut. Trin. 4, 2, 73.—
    3.
    With de:

    de pallā memento,

    Plaut. As. 5, 2, 84:

    de Herode,

    Cic. Att. 15, 27, 3; Juv. 11, 81.—
    4.
    With a rel.-clause:

    meministi, quanta hominum esset admiratio,

    Cic. Lael. 1, 2.—
    5.
    With ut:

    meministin', olim ut fuerit vestra oratio?

    Ter. Phorm. 1, 4, 47; Col. 11, 2, 55.—
    6.
    With cum:

    memini, cum mihi desipere videbare,

    Cic. Fam. 7, 28, 1.—
    7.
    With acc. and inf.
    (α).
    With pres. inf. (so usually of the direct memory of an eyewitness): memini me fiere pavum, Enn. ap. Don. ad Ter. And. 2, 5, 18 (Ann. v. 15 Vahl.):

    memini Catonem mecum disserere,

    Cic. Lael. 3, 11:

    memini Pamphylum mihi narrare,

    id. Verr. 2, 2, 4, § 32:

    memini te mihi Phameae cenam narrare,

    id. Fam. 9, 16, 8; id. Deiot. 14, 38:

    meministis fieri senatusconsultum referente me,

    id. Mur. 25, 57:

    mementote hos esse pertimescendos,

    id. Cat. 2, 3, 5:

    memento mihi suppetias ferre,

    Plaut. Ep. 5, 1, 51.—So impers. memento with inf., remember to, i. e. be sure to, do not fail to:

    memento ergo dimidium mihi istinc de praeda dare,

    Plaut. Ps. 4, 7, 66:

    ei et hoc memento (sc. dicere),

    id. Merc. 2, 2, 11:

    dextram cohibere memento,

    Juv. 5, 71.—
    (β).
    With inf. perf. (so usu. when the subject is not an eye-witness;

    esp. with second and third persons of memini): peto, ut memineris. te omnia mihi cumulate recepisse,

    Cic. Fam. 13, 72, 2:

    meministis me ita distribuisse initio causam,

    id. Rosc. Am. 42, 112:

    memineram... divinum virum... senile corpus paludibus occultasse demersum,

    id. Sest. 22, 50:

    memini gloriari solitum esse Q. Hortensium, quod, etc.,

    id. Fam. 2, 16, 3: memento me, [p. 1130] son de meā, sed de oratoris facultate dixisse, id. de Or. 1, 17, 78.— Poet., of inanim. things:

    meminit lēvor praestare salutem,

    Lucr. 4, 153, Luc. 5, 109.—
    8.
    Absol., memini et scio, Plaut. Curc. 3, 1, 14:

    recte meministi,

    your recollection is accurate, id. Ps. 4, 7, 57.—
    II.
    Transf., to make mention of, to mention a thing, either in speaking or writing (rare but class.):

    meministi ipse de exsulibus,

    Cic. Phil. 2, 36, 91:

    neque omnino hujus rei meminit us quam poëta ipse,

    Quint. 11, 2, 16: Achillam, cujus supra meminimus. Caes. B. C. 3, 108, 1:

    sed tu, qui hujus judicii meministi, cur oblitus es illius,

    Plin. Ep. 1, 5, 13; Col. 1, 1, 13: meminerunt hujus conjurationis Janusius Geminus in historia. M. Bibulus in edictis. Suet. Caes. 9; id. Gram. 11.—Hence. mĕmĭnens, entis, P. a., mindful (ante- and post-class.): meminens corde volutat, Liv Andr ap Prisc. p. 922 P.:

    aevi, quod periit. meminens,

    Aus. Prof. 2, 4:

    meminens naturae et professionis oblitus,

    Sid. Ep. 4, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > memini

  • 13 nomino

    nōmĭno, āvi, ātum, 1, v. a. [nomen], to call by name, to name, to give a name to (esp. after, for a person or thing; cf.: appello, voco, dico).
    I.
    In gen.: quae (navis) nunc nominatur nomine Argo, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34, 26:

    Chaldaei, non ex artis, sed ex gentis vocabulo nominati,

    Cic. Div. 1, 1, 2:

    urbem constituit, quam e suo nomine Romam jussit nominari,

    id. Rep. 2, 7, 12:

    amor ex quo amicitia est nominata,

    Cic. Lael. 8 (Trag. v. 283 Vahl.); id. Caecin. 18, 51.—Esp., to give a surname to a person, Eutr. 8, 8: aliquem honoris causā, to name or mention out of respect:

    L. Sulla, quem honoris causā nomino,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6:

    quem ego hominem honoris causā nominatum volo,

    id. Verr. 1, 7, 18; v. honor: hanc illi idean appellant, jam a Platone ita nominatam, Cic. Ac. 1, 8, 30.—
    II.
    In partic.
    A.
    Pregn., to render famous, renowned, celebrated (cf.:

    laudo, celebro): praedicari de se et nominari volunt omnes,

    Cic. Arch. 11, 26:

    sunt clari hodieque et qui olim nominabuntur,

    Quint. 10, 1, 94; v. under P. a.—
    B.
    To name or nominate a person for an office:

    patres interregem nominaverant,

    Liv. 1, 32:

    me augurem Cn. Pompeius et Q. Hortensius nominaverunt,

    Cic. Phil. 2, 2, 4:

    illo die, quo sacerdotes solent nominare, quos dignissimos sacerdotio judicant, me semper nominabat,

    Plin. Ep. 2, 1, 8; Suet. Claud. 22; cf. nominatio.—
    C.
    To name, mention, report, accuse, arraign (not ante-Aug.):

    capita conjurationis, priusquam nominarentur apud dictatorem, mors ab ipsis conscita judicio subtraxit,

    Liv. 9, 26, 7:

    qui nominatus profugisset, diem certam se finituros,

    id. 39, 17:

    Dimnus, cum ceteros participes sceleris indicaret, Philotam non nominavit,

    Curt. 6, 9, 16; 8, 6, 24.—Esp., with inter, to name among or as one of; to report as belonging to a party, conspiracy, etc.:

    inter conjuratos nemo me nominat,

    Curt. 6, 10, 5: inter socios Catilinae nominatus, Suet. Caés. 17; cf.:

    cum Thesea inter eos nomināsset. qui ad inferos adissent,

    Gell. 10, 16, 12; Plin. 14, 13, 15, § 93; 22, 21, 27, § 55; Hier. in Ep. ad Galat. 5, 19 sqq.—
    D.
    In gram.: nominandi casus, the nominative case (like accusandi casus, the accusative case), Varr. L. L. 8, § 42 Müll.; 9, § 76; 10, 2, § 23; Gell. 13, 22, 5.—Hence, nōmĭnātus, a, um, P. a. (acc. to II. A.), famed, renowned, celebrated:

    illa Attalica tota Sicilia nominata,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27:

    nominatiora pericula,

    Tert. Anim. 13: bdellium nominatissimum, Plin. 12, 9, 19, § 35 (al. laudatissimum); Vulg. 1 Par. 11, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > nomino

  • 14 percurro

    per-curro, percŭcurri or percurri, percursum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to run through, hasten through; to pass through, traverse, run over, pass over or along class.; syn. peragro).
    A.
    Lit.:

    percurrere agrum Picenum,

    Caes. B. C. 1, 15:

    labro calamos,

    Lucr. 4, 588:

    rapido percurrens turbine campos,

    id. 1, 273:

    pollice chordas,

    Ov. Am. 2, 4, 27:

    conventus,

    Hirt. B. G. 8, 46:

    Tenchteros et Cattos,

    Flor. 4, 12:

    aristas,

    to speed over, Ov. M. 10, 655:

    percurrens luna fenestras,

    Prop. 1, 3, 31:

    pectine telas,

    Verg. A. 7, 14; id. G. 1, 294:

    ignea rima micans percurrit lumine nimbos,

    id. A. 8, 392: tempora nodo, i. e. to wind or bind round, Val. Fl. 6, 63.— Pass., Plin. 13, 12, 26, § 83:

    hortus fontano umore percurritur,

    Pall. 1, 6.—
    B.
    Trop., to run through:

    amplissimos honores percucurrit,

    i. e. filled the highest offices one after another, Suet. Ner. 3:

    quaesturam, praeturam,

    id. Tib. 9; Plin. Ep. 1, 14, 7.—In pass.:

    percursis honorum gradibus,

    Amm. 15, 13, 2.—
    2.
    To run over in speaking, to mention cursorily:

    partes, quas modo percucurri,

    Cic. de Or. 3, 14, 52:

    quae breviter a te percursa sunt,

    id. ib. 1, 47, 205:

    multas res oratione,

    id. Div. 2, 46, 96:

    omnia poenarum nomina,

    Verg. A. 6, 627:

    celebres in eā arte quam maximā brevitate,

    Plin. 35, 8, 34, § 53:

    modice beneficia,

    to mention in a cursory manner, Tac. A. 4, 40:

    paucis, quae cujusque ductu gens,

    Vell. 2, 38, 1; Juv. 10, 225.—
    3.
    To run over in the mind or with the eye, to scan briefly, to look over:

    multa animo et cogitatione, multa etiam legendo,

    Cic. de Or. 1, 50, 218:

    atque id percurram brevi,

    id. Div. in Caecil. 32, 94:

    oculo,

    to run over, Hor. S. 2, 5, 55:

    paginas in annalious magistratuum,

    to run through, to look over, Liv. 9, 18, 12:

    pugnas,

    Val. Fl. 6, 600.— Impers. pass., Cic. de Or. 2, 80, 328.—
    4.
    Of feelings, sensations, to run through, penetrate, agitate:

    omnium pectora occulto metu percurrente,

    Curt. 4, 12, 14. —
    II.
    Neutr., to run, run along to or over any thing (class.):

    curriculo percurre (ad villam),

    run thither quickly, Ter. Heaut. 4, 4, 11:

    ad forum,

    id. And. 2, 2, 18: ad aliquem, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16, 4:

    per temonem (currūs),

    to run along the pole, Caes. B. G. 4, 33 fin.:

    per mare et terras,

    Lucr. 6, 668.—
    B.
    Trop. (very rare), to pass; with per, to run over in speaking, touch upon in succession:

    nam per omnis civitates quae decumas habent, percurrit oratio mea,

    Cic. Verr. 2, 3, 42, § 100.

    Lewis & Short latin dictionary > percurro

  • 15 praetereo

    praetĕr-ĕo, īvi, and more freq. ĭi, ĭtum, īre ( fut. praeteriet, Vulg. Sap. 1, 8; id. Ecclus. 39, 37; Juvenc. 4, 159), v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    To go by or past, to pass by:

    si nemo hac praeteriit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 15:

    ut arbitri sint, qui praetereant per vias,

    id. Merc. 5, 4, 46:

    praeteriens modo,

    in passing by, Ter. And. 1, 5, 18:

    quasi praeteriens satisfaciam universis,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; cf. id. Brut. 54, 200:

    te praetereunte,

    Juv. 3, 275.—Of impers. and abstract subjects: nec, quae praeteriit, iterum revocabitur unda nec quae praeteriit hora;

    redire potest,

    Ov. A. A. 3, 63:

    nocte hac, quae praeteriit, proxima,

    Plaut. Merc. 2, 1, 3.—So of time:

    biennium praeteriit cum ille cubitum nullum processerit,

    Cic. Att. 13, 12, 3:

    tertius jam praeteriit annus, cum interim, etc.,

    Sen. Cons. ad Marc. 1, 7.—
    B.
    To be lost, disregarded, perish, pass away, pass without attention or fulfilment (late Lat.):

    aut unus apex non praeteribit de lege,

    Vulg. Matt. 5, 8:

    figura hujus mundi,

    id. 1 Cor. 7, 31; id. Eccl. 1, 4; 7, 1.—
    II.
    Act., to go by or past, to pass by, overtake, pass a person or thing.
    A.
    Lit.:

    praeterire pistrinum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 27:

    jam hunc non ausim praeterire,

    id. As. 3, 4, 15:

    hortos,

    Cic. Fin. 5, 1, 3:

    jam hos cursu, jam praeterit illos,

    Verg. A. 4, 157:

    Maura Pudicitiae cum praeterit aram,

    Juv. 6, 308.— Pass.:

    praeterita est virgo,

    Ov. M. 10, 680.—Of inanim. subjects:

    ripas Flumina praetereunt,

    flow past their banks, Hor. C. 4, 7, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    To pass by an evil, to escape a danger:

    nescis, quid mali Praeterieris,

    Ter. Hec. 3, 4, 4.—
    2.
    With neutr. adj., or a clause as subject, to escape one, i. e. to escape one's knowledge, be unknown to one:

    non me praeterit... me longius prolapsum esse,

    Cic. Caecin. 35, 101:

    sed te non praeterit, quam sit difficile,

    id. Fam. 1, 8, 2: nec dubitamus multa esse, quae et nos praeterierint, Plin. H. N. praef. § 18.—
    3.
    To pass by or over, i. e.
    a.
    To pass over, leave out, omit, not mention:

    quae nunc ego omnia praetereo ac relinquo,

    Cic. Verr. 2, 3, 44, § 106:

    ut hoc praeteream, quod, etc.,

    id. ib. 2, 3, 77, §

    178: omitto jurisdictionem contra leges, caedes relinquo, libidines praetereo,

    id. Prov. Cons. 3, 6:

    et quod paene praeterii, Bruti tui causā feci omnia,

    what I had nearly failed to mention, id. Att. 6, 3, 5:

    aliquid silentio,

    id. Brut. 22, 88:

    praeteream, referamne tuum... Dedecus?

    Ov. F. 6, 319:

    ut nihil praeteream,

    Plin. 2, 98, 101, § 220:

    ne quid praetereatur,

    id. 16, 10, 20, § 50.—
    b.
    To pass over, omit, make no use of:

    locus, qui praeteritus neglegentiā est,

    Ter. Ad. prol. 14.—
    c.
    To pass over, to omit, leave out, in reading or writing, Mart. 13, 3, 8:

    litteras non modo, sed syllabas praeterit,

    Suet. Aug. 88.—
    d.
    To neglect or forget to do a thing, to omit, leave out, in action; with inf.:

    verum, quod praeterii dicere, neque illa matrem, etc.,

    Plaut. Merc. 2, 3, 68:

    quod sciscitari paene praeterivi,

    App. M. 3, p. 139, 22.—With acc.:

    nullum genus crudelitatis praeterire,

    to leave unpractised, Cic. Phil. 3, 2, 4.— Pass.:

    tantā vi dixisse ut nulla pars orationis silentio praeteriretur,

    left without applause, Cic. Brut. 22, 88.—
    e.
    In elections. legacies, invitations, donations, etc., to pass over, take no notice of, to neglect, reject, exclude any one:

    populus solet nonnumquam dignos praeterire: nec, si a populo praeteritus est, etc.,

    Cic. Planc. 3, 8:

    cum sapiens et bonus vir suffragiis praeteritur,

    id. Tusc. 5, 19, 54:

    Philippus et Marcellus praetereuntur,

    were passed by, received no appointment, Caes. B. C. 1, 6:

    fratris filium praeteriit,

    has passed by, bequeathed nothing to, Cic. Phil. 2, 16, 41:

    me quoque Romani praeteriere patres,

    neglected me, forgot me, Ov. F. 5, 312:

    quid repente factum, Quod sum praeteritus vetus sodalis?

    Mart. 7, 86, 5:

    si eum (filium) silentio praeterierit, inutiliter testabitur,

    Gai. Inst. 2, 123.—
    f.
    To go beyond, to surpass, excel:

    hos nobilitate Mago Carthaginiensis praeteriit,

    Varr. R. R. 1, 1:

    virtus alios tua praeterit omnes,

    Ov. P. 4, 7, 51:

    ut Ajax praeteriit Telamonem,

    Juv. 14, 214.—
    g.
    To transgress:

    justum praeterit ira modum,

    due limits, Ov. F. 5, 304. —Hence,
    A.
    praetĕrĕunter, adv., in passing, cursorily (eccl. Lat.):

    loqui,

    Aug. Tractat. 118, in Joann.—
    B.
    praetĕrĭ-tus, a, um, P. a., gone by, past, past and gone, departed:

    nec praeteritum tempus unquam revertitur,

    Cic. Sen. 19, 69:

    aetas,

    id. ib. 2, 4:

    anni,

    Verg. A. 8, 560:

    nox, Prop 2, 11 (3, 6), 9: culpa,

    Ov. H. 20, 187:

    labor,

    Quint. 10, 7, 4:

    secula,

    id. 12, 4, 2:

    vita,

    Just. 42, 1:

    viri,

    dead and gone, departed, Prop. 2, 10, 52 (3, 5, 36):

    negotiantes veniā in praeteritum donavit,

    for the past, for their past conduct, Suet. Dom. 9:

    praeteritā noc. te,

    last night, Juv. 10, 235.—In gram.: tempus praeteritum, the past or preterit tense:

    quaedam verba etiam mutantur, ut fero in praeterito,

    Quint. 1, 4, 29.— Subst.: prae-tĕrĭta, ōrum, n., things gone by, the past:

    sevocatus animus a contagione corporis meminit praeteritorum, praesentia cernit, futura praevidet,

    Cic. Div. 1, 30, 63; id. Fat. 7, 14:

    monet ut in reliquum tempus omnes suspiciones vitet: praeterita se fratri condonare dicit,

    Caes. B. G. 1, 20:

    invidiam praeteritorum contemptu praesentium demere,

    Just. 21, 5, 10.—Prov.:

    praeterita mutare non possumus,

    Cic. Pis. 25, 59 init. —In partic., Praetĕrĭta, ōrum, n., things passed over (Gr. paraleipomena), a name of the books of Chronicles, because they contain what had been omitted in the books of Kings, Hier. Ep. 18, n. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > praetereo

  • 16 Praeterita

    praetĕr-ĕo, īvi, and more freq. ĭi, ĭtum, īre ( fut. praeteriet, Vulg. Sap. 1, 8; id. Ecclus. 39, 37; Juvenc. 4, 159), v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    To go by or past, to pass by:

    si nemo hac praeteriit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 15:

    ut arbitri sint, qui praetereant per vias,

    id. Merc. 5, 4, 46:

    praeteriens modo,

    in passing by, Ter. And. 1, 5, 18:

    quasi praeteriens satisfaciam universis,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; cf. id. Brut. 54, 200:

    te praetereunte,

    Juv. 3, 275.—Of impers. and abstract subjects: nec, quae praeteriit, iterum revocabitur unda nec quae praeteriit hora;

    redire potest,

    Ov. A. A. 3, 63:

    nocte hac, quae praeteriit, proxima,

    Plaut. Merc. 2, 1, 3.—So of time:

    biennium praeteriit cum ille cubitum nullum processerit,

    Cic. Att. 13, 12, 3:

    tertius jam praeteriit annus, cum interim, etc.,

    Sen. Cons. ad Marc. 1, 7.—
    B.
    To be lost, disregarded, perish, pass away, pass without attention or fulfilment (late Lat.):

    aut unus apex non praeteribit de lege,

    Vulg. Matt. 5, 8:

    figura hujus mundi,

    id. 1 Cor. 7, 31; id. Eccl. 1, 4; 7, 1.—
    II.
    Act., to go by or past, to pass by, overtake, pass a person or thing.
    A.
    Lit.:

    praeterire pistrinum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 27:

    jam hunc non ausim praeterire,

    id. As. 3, 4, 15:

    hortos,

    Cic. Fin. 5, 1, 3:

    jam hos cursu, jam praeterit illos,

    Verg. A. 4, 157:

    Maura Pudicitiae cum praeterit aram,

    Juv. 6, 308.— Pass.:

    praeterita est virgo,

    Ov. M. 10, 680.—Of inanim. subjects:

    ripas Flumina praetereunt,

    flow past their banks, Hor. C. 4, 7, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    To pass by an evil, to escape a danger:

    nescis, quid mali Praeterieris,

    Ter. Hec. 3, 4, 4.—
    2.
    With neutr. adj., or a clause as subject, to escape one, i. e. to escape one's knowledge, be unknown to one:

    non me praeterit... me longius prolapsum esse,

    Cic. Caecin. 35, 101:

    sed te non praeterit, quam sit difficile,

    id. Fam. 1, 8, 2: nec dubitamus multa esse, quae et nos praeterierint, Plin. H. N. praef. § 18.—
    3.
    To pass by or over, i. e.
    a.
    To pass over, leave out, omit, not mention:

    quae nunc ego omnia praetereo ac relinquo,

    Cic. Verr. 2, 3, 44, § 106:

    ut hoc praeteream, quod, etc.,

    id. ib. 2, 3, 77, §

    178: omitto jurisdictionem contra leges, caedes relinquo, libidines praetereo,

    id. Prov. Cons. 3, 6:

    et quod paene praeterii, Bruti tui causā feci omnia,

    what I had nearly failed to mention, id. Att. 6, 3, 5:

    aliquid silentio,

    id. Brut. 22, 88:

    praeteream, referamne tuum... Dedecus?

    Ov. F. 6, 319:

    ut nihil praeteream,

    Plin. 2, 98, 101, § 220:

    ne quid praetereatur,

    id. 16, 10, 20, § 50.—
    b.
    To pass over, omit, make no use of:

    locus, qui praeteritus neglegentiā est,

    Ter. Ad. prol. 14.—
    c.
    To pass over, to omit, leave out, in reading or writing, Mart. 13, 3, 8:

    litteras non modo, sed syllabas praeterit,

    Suet. Aug. 88.—
    d.
    To neglect or forget to do a thing, to omit, leave out, in action; with inf.:

    verum, quod praeterii dicere, neque illa matrem, etc.,

    Plaut. Merc. 2, 3, 68:

    quod sciscitari paene praeterivi,

    App. M. 3, p. 139, 22.—With acc.:

    nullum genus crudelitatis praeterire,

    to leave unpractised, Cic. Phil. 3, 2, 4.— Pass.:

    tantā vi dixisse ut nulla pars orationis silentio praeteriretur,

    left without applause, Cic. Brut. 22, 88.—
    e.
    In elections. legacies, invitations, donations, etc., to pass over, take no notice of, to neglect, reject, exclude any one:

    populus solet nonnumquam dignos praeterire: nec, si a populo praeteritus est, etc.,

    Cic. Planc. 3, 8:

    cum sapiens et bonus vir suffragiis praeteritur,

    id. Tusc. 5, 19, 54:

    Philippus et Marcellus praetereuntur,

    were passed by, received no appointment, Caes. B. C. 1, 6:

    fratris filium praeteriit,

    has passed by, bequeathed nothing to, Cic. Phil. 2, 16, 41:

    me quoque Romani praeteriere patres,

    neglected me, forgot me, Ov. F. 5, 312:

    quid repente factum, Quod sum praeteritus vetus sodalis?

    Mart. 7, 86, 5:

    si eum (filium) silentio praeterierit, inutiliter testabitur,

    Gai. Inst. 2, 123.—
    f.
    To go beyond, to surpass, excel:

    hos nobilitate Mago Carthaginiensis praeteriit,

    Varr. R. R. 1, 1:

    virtus alios tua praeterit omnes,

    Ov. P. 4, 7, 51:

    ut Ajax praeteriit Telamonem,

    Juv. 14, 214.—
    g.
    To transgress:

    justum praeterit ira modum,

    due limits, Ov. F. 5, 304. —Hence,
    A.
    praetĕrĕunter, adv., in passing, cursorily (eccl. Lat.):

    loqui,

    Aug. Tractat. 118, in Joann.—
    B.
    praetĕrĭ-tus, a, um, P. a., gone by, past, past and gone, departed:

    nec praeteritum tempus unquam revertitur,

    Cic. Sen. 19, 69:

    aetas,

    id. ib. 2, 4:

    anni,

    Verg. A. 8, 560:

    nox, Prop 2, 11 (3, 6), 9: culpa,

    Ov. H. 20, 187:

    labor,

    Quint. 10, 7, 4:

    secula,

    id. 12, 4, 2:

    vita,

    Just. 42, 1:

    viri,

    dead and gone, departed, Prop. 2, 10, 52 (3, 5, 36):

    negotiantes veniā in praeteritum donavit,

    for the past, for their past conduct, Suet. Dom. 9:

    praeteritā noc. te,

    last night, Juv. 10, 235.—In gram.: tempus praeteritum, the past or preterit tense:

    quaedam verba etiam mutantur, ut fero in praeterito,

    Quint. 1, 4, 29.— Subst.: prae-tĕrĭta, ōrum, n., things gone by, the past:

    sevocatus animus a contagione corporis meminit praeteritorum, praesentia cernit, futura praevidet,

    Cic. Div. 1, 30, 63; id. Fat. 7, 14:

    monet ut in reliquum tempus omnes suspiciones vitet: praeterita se fratri condonare dicit,

    Caes. B. G. 1, 20:

    invidiam praeteritorum contemptu praesentium demere,

    Just. 21, 5, 10.—Prov.:

    praeterita mutare non possumus,

    Cic. Pis. 25, 59 init. —In partic., Praetĕrĭta, ōrum, n., things passed over (Gr. paraleipomena), a name of the books of Chronicles, because they contain what had been omitted in the books of Kings, Hier. Ep. 18, n. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Praeterita

  • 17 praeterita

    praetĕr-ĕo, īvi, and more freq. ĭi, ĭtum, īre ( fut. praeteriet, Vulg. Sap. 1, 8; id. Ecclus. 39, 37; Juvenc. 4, 159), v. n. and a.
    I.
    Neutr.
    A.
    To go by or past, to pass by:

    si nemo hac praeteriit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 15:

    ut arbitri sint, qui praetereant per vias,

    id. Merc. 5, 4, 46:

    praeteriens modo,

    in passing by, Ter. And. 1, 5, 18:

    quasi praeteriens satisfaciam universis,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 50; cf. id. Brut. 54, 200:

    te praetereunte,

    Juv. 3, 275.—Of impers. and abstract subjects: nec, quae praeteriit, iterum revocabitur unda nec quae praeteriit hora;

    redire potest,

    Ov. A. A. 3, 63:

    nocte hac, quae praeteriit, proxima,

    Plaut. Merc. 2, 1, 3.—So of time:

    biennium praeteriit cum ille cubitum nullum processerit,

    Cic. Att. 13, 12, 3:

    tertius jam praeteriit annus, cum interim, etc.,

    Sen. Cons. ad Marc. 1, 7.—
    B.
    To be lost, disregarded, perish, pass away, pass without attention or fulfilment (late Lat.):

    aut unus apex non praeteribit de lege,

    Vulg. Matt. 5, 8:

    figura hujus mundi,

    id. 1 Cor. 7, 31; id. Eccl. 1, 4; 7, 1.—
    II.
    Act., to go by or past, to pass by, overtake, pass a person or thing.
    A.
    Lit.:

    praeterire pistrinum,

    Plaut. Capt. 4, 2, 27:

    jam hunc non ausim praeterire,

    id. As. 3, 4, 15:

    hortos,

    Cic. Fin. 5, 1, 3:

    jam hos cursu, jam praeterit illos,

    Verg. A. 4, 157:

    Maura Pudicitiae cum praeterit aram,

    Juv. 6, 308.— Pass.:

    praeterita est virgo,

    Ov. M. 10, 680.—Of inanim. subjects:

    ripas Flumina praetereunt,

    flow past their banks, Hor. C. 4, 7, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    To pass by an evil, to escape a danger:

    nescis, quid mali Praeterieris,

    Ter. Hec. 3, 4, 4.—
    2.
    With neutr. adj., or a clause as subject, to escape one, i. e. to escape one's knowledge, be unknown to one:

    non me praeterit... me longius prolapsum esse,

    Cic. Caecin. 35, 101:

    sed te non praeterit, quam sit difficile,

    id. Fam. 1, 8, 2: nec dubitamus multa esse, quae et nos praeterierint, Plin. H. N. praef. § 18.—
    3.
    To pass by or over, i. e.
    a.
    To pass over, leave out, omit, not mention:

    quae nunc ego omnia praetereo ac relinquo,

    Cic. Verr. 2, 3, 44, § 106:

    ut hoc praeteream, quod, etc.,

    id. ib. 2, 3, 77, §

    178: omitto jurisdictionem contra leges, caedes relinquo, libidines praetereo,

    id. Prov. Cons. 3, 6:

    et quod paene praeterii, Bruti tui causā feci omnia,

    what I had nearly failed to mention, id. Att. 6, 3, 5:

    aliquid silentio,

    id. Brut. 22, 88:

    praeteream, referamne tuum... Dedecus?

    Ov. F. 6, 319:

    ut nihil praeteream,

    Plin. 2, 98, 101, § 220:

    ne quid praetereatur,

    id. 16, 10, 20, § 50.—
    b.
    To pass over, omit, make no use of:

    locus, qui praeteritus neglegentiā est,

    Ter. Ad. prol. 14.—
    c.
    To pass over, to omit, leave out, in reading or writing, Mart. 13, 3, 8:

    litteras non modo, sed syllabas praeterit,

    Suet. Aug. 88.—
    d.
    To neglect or forget to do a thing, to omit, leave out, in action; with inf.:

    verum, quod praeterii dicere, neque illa matrem, etc.,

    Plaut. Merc. 2, 3, 68:

    quod sciscitari paene praeterivi,

    App. M. 3, p. 139, 22.—With acc.:

    nullum genus crudelitatis praeterire,

    to leave unpractised, Cic. Phil. 3, 2, 4.— Pass.:

    tantā vi dixisse ut nulla pars orationis silentio praeteriretur,

    left without applause, Cic. Brut. 22, 88.—
    e.
    In elections. legacies, invitations, donations, etc., to pass over, take no notice of, to neglect, reject, exclude any one:

    populus solet nonnumquam dignos praeterire: nec, si a populo praeteritus est, etc.,

    Cic. Planc. 3, 8:

    cum sapiens et bonus vir suffragiis praeteritur,

    id. Tusc. 5, 19, 54:

    Philippus et Marcellus praetereuntur,

    were passed by, received no appointment, Caes. B. C. 1, 6:

    fratris filium praeteriit,

    has passed by, bequeathed nothing to, Cic. Phil. 2, 16, 41:

    me quoque Romani praeteriere patres,

    neglected me, forgot me, Ov. F. 5, 312:

    quid repente factum, Quod sum praeteritus vetus sodalis?

    Mart. 7, 86, 5:

    si eum (filium) silentio praeterierit, inutiliter testabitur,

    Gai. Inst. 2, 123.—
    f.
    To go beyond, to surpass, excel:

    hos nobilitate Mago Carthaginiensis praeteriit,

    Varr. R. R. 1, 1:

    virtus alios tua praeterit omnes,

    Ov. P. 4, 7, 51:

    ut Ajax praeteriit Telamonem,

    Juv. 14, 214.—
    g.
    To transgress:

    justum praeterit ira modum,

    due limits, Ov. F. 5, 304. —Hence,
    A.
    praetĕrĕunter, adv., in passing, cursorily (eccl. Lat.):

    loqui,

    Aug. Tractat. 118, in Joann.—
    B.
    praetĕrĭ-tus, a, um, P. a., gone by, past, past and gone, departed:

    nec praeteritum tempus unquam revertitur,

    Cic. Sen. 19, 69:

    aetas,

    id. ib. 2, 4:

    anni,

    Verg. A. 8, 560:

    nox, Prop 2, 11 (3, 6), 9: culpa,

    Ov. H. 20, 187:

    labor,

    Quint. 10, 7, 4:

    secula,

    id. 12, 4, 2:

    vita,

    Just. 42, 1:

    viri,

    dead and gone, departed, Prop. 2, 10, 52 (3, 5, 36):

    negotiantes veniā in praeteritum donavit,

    for the past, for their past conduct, Suet. Dom. 9:

    praeteritā noc. te,

    last night, Juv. 10, 235.—In gram.: tempus praeteritum, the past or preterit tense:

    quaedam verba etiam mutantur, ut fero in praeterito,

    Quint. 1, 4, 29.— Subst.: prae-tĕrĭta, ōrum, n., things gone by, the past:

    sevocatus animus a contagione corporis meminit praeteritorum, praesentia cernit, futura praevidet,

    Cic. Div. 1, 30, 63; id. Fat. 7, 14:

    monet ut in reliquum tempus omnes suspiciones vitet: praeterita se fratri condonare dicit,

    Caes. B. G. 1, 20:

    invidiam praeteritorum contemptu praesentium demere,

    Just. 21, 5, 10.—Prov.:

    praeterita mutare non possumus,

    Cic. Pis. 25, 59 init. —In partic., Praetĕrĭta, ōrum, n., things passed over (Gr. paraleipomena), a name of the books of Chronicles, because they contain what had been omitted in the books of Kings, Hier. Ep. 18, n. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > praeterita

  • 18 appellō (adp-)

        appellō (adp-) āvī    (perf. subj. appellāssis for appellāveris, T.), ātus, āre, to address, speak to, apply to, accost: patrem, T.: virum, O.: milites alius alium laeti appellant, S.: a Viridomaro appellatus, Cs.: ne appellato quidem eo, without speaking to him, Ta.: nomine sponsum, L.: hominem verbo graviore: crebris nos litteris, write to often: legatos superbius: centuriones nominatim, Cs. — To call upon, apply to, entreat, request, beg, advise: vos: qui deus appellandus est?: quem appellet, habebat neminem: quos appellem? S.: de proditione alqm, approach, tamper with, L.: appellatus est a Flavio, ut... vellet, N.—In law, to call upon, appeal to: a praetore tribunos: regem, L.: praetor appellatur: de aestimatione appellare, Cs.—To make a demand upon, dun, press: me ut sponsorem: appellatus es de pecuniā: mercedem, claim, Iu.—To sue, complain of, accuse, summon: ne alii plectantur, alii ne appellentur quidem. — To call by name, term, name, entitle: me istoc nomine, T.: multi appellandi, called by name: alquos hoc loco, mention: te patrem, T.: unum te sapientem: quem nautae adpellant Lichan, O.: victorem Achaten, V.: id ab re interregnum appellatum, L.: rex ab suis appellatur, Cs.: appellata est ex viro virtus.—To utter, pronounce: nomen: litteras.

    Latin-English dictionary > appellō (adp-)

  • 19 attingō (adt-)

        attingō (adt-) tigī, tāctus, ere    [ad + tango], to touch, come in contact with: prius quam aries murum attigisset, Cs.: telas putris, to handle, V.: Maenalon, set foot on, O.: mento aquam: pedibus terram, N.—To touch, strike, lay hands on, seize: illam, T.: (fanum), to violate: si Vestinus attingeretur, were attacked, L.: herbam, crop, V.—To approach, reach, arrive at, attain to: Italiam: lumina, i. e. life, V.: arces igneas, i. e. divine honors, H.—Of places, to be near, border on, adjoin, touch: (regio) Ciliciam: eorum fines Nervii attingebant, Cs.—Fig., to touch, affect, reach: dignitatem tuam contumeliā: quos ea infamia attingeret, L.—Of speech, to touch upon, mention, refer to: quem simul atque attigi: genera breviter: tantum modo summas, N.: ea, tamquam volnera, L.—To undertake, enter upon, engage in, take in hand, manage: causam Murenae: forum, i. e. public affairs: Graecas litteras: poeticam, N.: arma, to arm themselves, L.: alqd extremis digitis, i. e. have little experience in. — To reach, attain: auctoritatem loci: haec.—To come in contact with, be related to, belong to, resemble: officiis populum: Res gerere... Attingit solium Iovis, the administration of the state borders on, etc., H.

    Latin-English dictionary > attingō (adt-)

  • 20 autumō

        autumō āvī, —, āre    [aio], to say aye, assert, aver, affirm, say: facturum autumat, T.: insanum (eum), H.
    * * *
    autumare, autumavi, autumatus V TRANS
    say, assert; say yes; affirm; mention, speak of; name, call; reckon, judge

    Latin-English dictionary > autumō

См. также в других словарях:

  • mention — [ mɑ̃sjɔ̃ ] n. f. • fin XIIe; lat. mentio 1 ♦ Action de nommer, de citer, de signaler. « Si Josèphe a fait mention de Jésus » (Renan). Il n en est pas fait mention dans cet ouvrage. Événement digne de mention. 2 ♦ Brève note donnant une précision …   Encyclopédie Universelle

  • mention — Mention, Mentio. Il n est point mention qu il y en ait nulle part de plus courtoises, Nusquam perhibentur blandiores gentium. Faire mention de quelque chose, Memorare, Mouere mentionem de re aliqua, Facere mentionem, vel Inferre, Mentionem habere …   Thresor de la langue françoyse

  • Mention Honorifique — Dans certaines universités, particulièrement aux États Unis, mais aussi dans certains pays tels que la Suisse, la Belgique, l Italie ou l Allemagne, ou encore un établissement français comme l Institut d études politiques de Paris, les… …   Wikipédia en Français

  • Mention de signalisation routiere en France — Mention de signalisation routière en France Exemple 1 …   Wikipédia en Français

  • Mention De Signalisation Routière — Exemple 1 …   Wikipédia en Français

  • Mention de signalisation routiere — Mention de signalisation routière Exemple 1 …   Wikipédia en Français

  • mention — MENTION. s. f. Commemoration, memoire. Faire mention de quelqu un, de quelque chose. en faire mention honorable. en faire mention dans un traité, dans un contract, dans l histoire, &c. il n est point mention qu il y ait jamais eu d homme &c. qu… …   Dictionnaire de l'Académie française

  • mention — [men′shən, men′chən] n. [ME mencion < OFr mention < L mentio < mens (gen. mentis), MIND] 1. a brief, often incidental, reference or statement 2. a citing for honor vt. 1. to refer to or speak about briefly or incidentally; specify, as by …   English World dictionary

  • Mention — Men tion, n. [OE. mencioun, F. mention, L. mentio, from the root of meminisse to remember. See {Mind}.] A speaking or notice of anything, usually in a brief or cursory manner. Used especially in the phrase to make mention of. [1913 Webster] I… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Mention My Name in Atlantis —   Cover of first edition …   Wikipedia

  • mention — vb Mention, name, instance, specify are comparable when they mean to make clear or specific by referring to something explicitly. Mention indicates a calling attention to, usually by name where possible, sometimes by a brief, cursory, or… …   New Dictionary of Synonyms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»